W dzisiejszych czasach coraz więcej osób boryka się z problemami ze wzrokiem. Często w poszukiwaniu pomocy udajemy się do specjalisty, ale pojawia się pytanie: do kogo właściwie powinniśmy się udać? Czy nasz problem rozwiąże optometrysta, czy może okulista? Różnice między tymi dwoma zawodami mogą wydawać się niejasne, zwłaszcza dla osób, które na co dzień nie mają styczności z branżą medyczną lub nie mają problemów ze wzrokiem. W niniejszym artykule opiszemy kim są optometrysta i okulista, jakie mają kompetencje oraz w jakich sytuacjach warto skorzystać z ich usług.
1. Kim jest optometrysta?
Optometrysta to specjalista zajmujący się badaniem wzroku, diagnozowaniem wad refrakcji oraz doborem odpowiednich okularów lub soczewek kontaktowych. Optometrysta posiada wykształcenie z zakresu optometrii, czyli dziedziny nauki zajmującej się badaniem układu wzrokowego oraz korygowaniem jego wad.
W Polsce, aby zostać optometrystą, należy ukończyć studia magisterskie na kierunku optometria (przed wejściem w życie ustawy o niektórych zawodach medycznych również studia licencjackie i podyplomowe). Studia te obejmują zarówno teoretyczne, jak i praktyczne zajęcia z zakresu anatomii oka, fizjologii widzenia, optyki, wad wzroku i metod ich korekcji, widzenia obuocznego, rehabilitacji widzenia a także technik diagnostycznych. W niektórych krajach, takich jak USA czy Wielka Brytania, optometrysta ma również dodatkowe uprawnienia, które pozwalają mu na przepisywanie leków na niektóre schorzenia oczu oraz wykonywanie niektórych zabiegów okulistycznych.
Optometrysta Grzegorz Lewicki, jako jedyny w Polsce posiada międzynarodową kliniczną certyfikację FOVDRA, która potwierdza światowy poziom z zakresu rehabilitacji widzenia.
Zapisz się na wizytę już dziś.
Do głównych zadań optometrysty należy:
- Badanie wzroku: Optometrysta przeprowadza szczegółowe badania mające na celu ocenę ostrości wzroku, wykrywanie wad refrakcji takich jak krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm czy prezbiopia oraz zaburzeń widzenia obuocznego takich jak zez lub niedowidzenie
- Dobór okularów i soczewek kontaktowych: Na podstawie wyników badań optometrysta dobiera odpowiednie okulary lub soczewki kontaktowe, które poprawią jakość widzenia pacjenta.
- Prowadzenie i nadzorowanie terapii i rehabilitacji układu wzrokowego wzroku: Optometrysta na podstawie przeprowadzonych badań optometrycznych projektuje program rehabilitacji układu wzrokowego mający na celu usprawnienie procesu widzenia w zaburzeniach widzenia takich jak zez, niedowidzenie, zaburzenia akomodacji i konwergencji, problemy wzrokowe mające wpływ na naukę i pracę lub upośledzenie widzenia u pacjentów neurologicznych (po urazowych uszkodzeniach mózgu, udarach)
- Wykrywanie zmian chorobowych: Optometrysta wykonując testy diagnostyczne wykrywa zmiany świadczące o chorobach oczu, takich jak zaćma lub jaskra, a także zmiany świadczące o chorobach ogólnych takich jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze czy możliwych zmianach neurologicznych (np. przy nagłym wystąpieniu zeza u osoby dorosłej), a następnie kieruje pacjenta do lekarza odpowiedniej specjalizacji na dalszą diagnostykę i leczenie
- Monitorowanie stanu układu wzrokowego: Optometrysta może regularnie kontrolować stan wzroku pacjenta, aby w razie potrzeby wprowadzić odpowiednie postępowanie.
2. Kim jest okulista?
Okulista, w odróżnieniu od optometrysty, to lekarz medycyny, który specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu chorób oczu. Aby zostać okulistą, należy ukończyć studia medyczne, a następnie odbyć specjalizację z okulistyki. Okuliści posiadają szeroką wiedzę medyczną, która pozwala im na diagnozowanie i leczenie nie tylko wad wzroku, ale także różnych schorzeń i chorób oczu, w tym chorób powiek, siatkówki, rogówki czy jaskry.
Okulista, jako lekarz, ma prawo do:
- Przeprowadzania zabiegów chirurgicznych: Okulista może wykonywać różne operacje na oczach, takie jak usunięcie zaćmy, operacje korekcyjne wady wzroku czy zabiegi na siatkówce.
- Przepisywania leków: W przeciwieństwie do optometrysty, okulista może przepisywać pacjentom leki, zarówno w formie kropli do oczu (np. na jaskrę), jak i leków doustnych, które są niezbędne w leczeniu chorób oczu.
- Diagnozowania i leczenia chorób oczu: Okulista jest w stanie zdiagnozować i leczyć wiele poważnych chorób oczu, takich jak jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej, retinopatia cukrzycowa czy choroby powiek.
3. Kiedy udać się do optometrysty, a kiedy do okulisty?
Wybór odpowiedniego specjalisty zależy od problemu, z którym się borykamy. Oto kilka wskazówek:
- Problemy z widzeniem: Jeśli zauważasz pogorszenie ostrości wzroku, częste bóle głowy, zmęczenie oczu, podwójne widzenie czy trudności z widzeniem na odległość lub z bliska, optometrysta jest odpowiednią osobą do przeprowadzenia badania wzroku, doboru odpowiednich okularów lub soczewek kontaktowych oraz zaprojektowania i prowadzenia rehabilitacji widzenia
- Choroby oczu: W przypadku podejrzenia choroby oczu, takich jak zapalenie spojówek, jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej czy inne poważne schorzenia, a także przy urazach oczu najlepiej udać się bezpośrednio do okulisty, który ma uprawnienia do postawienia diagnozy i rozpoczęcia leczenia.
- Profilaktyka: Warto regularnie odwiedzać optometrystę, aby monitorować stan wzroku, zwłaszcza jeśli pracujesz przy komputerze lub masz predyspozycje do wad refrakcji. Okulistę warto odwiedzać profilaktycznie raz na kilka lat lub częściej, jeśli istnieje ryzyko chorób oczu.
4. Współpraca optometrysty i okulisty
W wielu przypadkach optometrysta i okulista współpracują ze sobą, aby zapewnić pacjentowi kompleksową opiekę. Na przykład, optometrysta może wykryć nieprawidłowości, które wymagają konsultacji okulistycznej, i skierować pacjenta do okulisty. Z kolei okulista, po leczeniu lub operacji, może skierować pacjenta do optometrysty na dalsze badania kontrolne i dobór korekcji wzroku.
5. Podsumowanie
Wybór między optometrystą a okulistą zależy od problemu, z którym się borykasz. Optometrysta jest specjalistą od badania wzroku, doboru korekcji optycznej i prowadzenia rehabilitacji widzenia, natomiast okulista to lekarz, który diagnozuje i leczy choroby oczu, w tym te wymagające interwencji chirurgicznej. Oba zawody są komplementarne, a ich współpraca zapewnia pacjentom kompleksową opiekę nad wzrokiem. Regularne badania u obu specjalistów mogą pomóc w utrzymaniu dobrego wzroku na długie lata.